Kımız Nedir? Nasıl Yapılır? Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Türk halkının tarih derslerinde anlatılmakta olan asırlık gelenekleri arasında Kımız da yer bulmaktadır. Birçok faydası bulunan Kımız nedir, nasıl yapılır günümüzde oldukça merak konusudur. Halen Orta Asya ülkelerinde tüketilmekte olan Kımız birçok asra damga vurmuş bir içecek türüdür. Tüm Orta Asya Türklerinin milli içeceği olarak tarihten günümüze gelen büyük bir mirastır.

Tarihimize dönüp baktığımızda Kımız nedir Nasıl yapılır Bilgi sahibi olabilmemiz mümkündür. Kımız dişi atlardan yani kısraklardan elde edilen süt ile yapılmakta olan farklı bir içecektir. Kısraktan sağılan süt mayalanarak yapılmaktadır. Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinden önce değerli ve kutsal bir içecek olarak hayatlarında yer almaktaydı.

Kımız Nasıl Yapılır?

Kımız diğer içecek türlerine göre uzun ve zahmetli sürecin sonunda elde edilen değerli bir içecektir. Orijinal tadıyla Kımız yapabilmek için gerekli olan en birinci malzeme kısrak sütüdür. Kımızın mayalanma süreci de aynı yoğurdun mayalanma süreci gibi içerisine önceden yapılmış olan Kımızdan bir miktar katılması ile yapılmaktadır. Eski dönemlerde Kımızlardan bir miktar ayrılarak yeni Kımız yapımında kullanılmaktaydı.

Kısrak sütü sağıldıktan sonra soğumasını beklemeden mayalanma işleminin yapılması gerekmektedir. Kımız içeceği inek sütünden daha besleyici şeker oranı bakımından da daha yüksek olması nedeniyle mayalama işleminin muhakkak kısa sürede yapılması orijinal bir lezzet bulunması için oldukça önemlidir. Kısrak sütünün soğuması mayalanma kalitesini düşürmektedir.

Mayalama işlemleri Kısrak sütünün belli bir aşamadan sonra alkol açığa çıkarmasından dolayı özel kaplarda yapılmaktadır. Bu özel kaplar Türkiye’de yayık olarak bilinen ahşap kaplardır. Yayık benzeri kaplarda yaklaşık 1 saat kadar karıştırma işlemi yapılmaktadır. Türkiye’de yayık olarak bilinen ahşap kaplara Orta Asya’da tortuk adı verilmektedir. Mayalanmış malzemeyi karıştırmaya yarayan Kaşığa ise Bişkek denmektedir. Bu işlemden sonra yayık da ki Kımız yirmi dört saat mayalanması için bekletilerek süreç tamamlanır.

Kımızın Faydaları Nelerdir?

Kısrak sütünden elde edilmekte olan Kımız kısrak sütünün diğer sütlerden daha besleyici laktoz bakımından da daha yüksek oranlarda laktoz barındırması nedeniyle tercih edilmektedir. Birçok faydayı içerisinde barındırmaktadır. Kısrak sütü içerisinde hazmedilmesi için birçok bileşen bulundurmaktadır. Zengin bileşenleri bol laktozu anne sütüne en çok benzeyen süt olması edeniyle insan vücudunda birçok fayda sağlamaktadır.

Kımız adeta protein deposu olarak Asırlardır tüketilmektedir. Mide ve bağırsaklardaki asit miktarını dengeleyerek sindirim sistemini ve gastrit gibi sorunları düzenler. Kımız böbrekleri daha hızlı çalıştırmakta ve bu sayede vücuttaki ve böbreklerdeki kiri vücuttan atmaya yaramaktadır. Bu özelliği sayesinde Kımız insan böbreklerini temizlemekte ve korumaktadır.

Kımız içeriğindeki maddeler sayesinde astım, bronşit gibi solunum yolu rahatsızlığı çekenlerde olumlu etkiler yaratmaktadır. Metabolizmayı düzenleyen özelliği sayesinde iştahsızlık problemlerin de çözmektedir. Damar yapısını güçlendirerek kalp damar rahatsızlığı olan kişilerde damar sertleşmesini ve diğer rahatsızlıkları düzenlemektedir. Metabolizmayı ve tüm organizmaları hızlandırıcı bir etkisi bulunmakla birlikte hücrelerde yenilenmeyi ve onarılmayı hızlandırmaktadır.

Bu özelliği ile yapılan araştırmalarda yaraların daha hızlı iyileştiği gözlemlenmiştir. Kımız hepatit gibi önemli bir hastalığa da iyi gelmektedir. Bu nedenle hepatit tedavisinde kımız kullanılmaktadır. Aynı zamanda eşlerin çokça tercih etmesinde cinsel gücü artırma özelliğinin etkisi bulunmaktadır. Canlı tüm organizmayı hızlandırması nedeniyle de vücut ısısına korunduğu araştırmalarla tespit edilmiştir.

Dinimizde Kımızın Yeri

Kımız mayalanması esnasında asidik bir tepkimeye girerek ortaya yüksek miktarda alkol çıkmaktadır. Homojen bir yapıya sahip olan Kımız mayalanma süresine bağlı olarak yüzde bir buçuk ya da 100 de 3 civarında içerisinde alkol barındırabilir. Tamamı ile bu oranlar Kımız mayalanma süresine bağlıdır. Bu özelliğiyle Kımız diğer alkollü içecekler arasında en keskin alkole sahip olan içecektir.

Dinimizde kısrak sütünün içilmesine dair bir engel yoktur. Ancak dinimiz çok tüketilmesi durumunda sarhoş eden içeceklerin azını da haram kılmaktadır. Dolası ile Kımız az miktarda tüketildiğinde bile sarhoşluk hissi vermektedir. İçerisinde alkol bulundurması ve sarhoş etmesi nedeniyle dinimizce günah olduğu birçok dini kaynakta yer almaktadır. Bu konuda aksi görüş beyan eden dini kaynaklar bulunmamaktadır.
Kımız Tüketim Alanları Ve Tüketim Biçimi

Orta Asya kökenli bir içecek olan Kımız günümüzde halen Orta Asya halkları tarafından tüketilmektedir. Orta Asya halkları arasında atadan gelen bir miras olarak görülen Kımız şifalı bir içecek niyetine içilmesi ile beraber birçok ülkede de kımız gıda takviyesi yahut ilaç niyetiyle kullanılmaktadır.

Hala günümüzde Özbekistan, Kazakistan, kısmen Azerbaycan bölgelerinde yoğun olarak tüketilmekte olan Kımız ayran gibi bakır ve kalaylı bardaklarda içilmektedir. Ancak günümüzde kullanılacak bardak tercihi tamamıyla kişinin kendi tercihine bırakılmaktadır. Ancak ayran gibi soğuk bir vaziyette bakır bardaklarda tüketilmesi daha çok tercih edilmektedir.

Kımız özel bir içecek olmasına rağmen her yemeğin yanında tüketilebilmektedir. Yorucu bir günün ardından bütün yorgunluğunuzu alacak özelliğe sahiptir. Aynı zamanda hasta olduğunuzda bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için tüketilecek oldukça tesirli bir içecektir. Eski Türklerde örf ve adet üzere önemli misafirlere ve önemli şahıslara ikram edilen Kımız günümüzde de misafirlere sunulabilecek değerli içeceklerden biridir.

Kımız Satan Yerler

Ülkemiz Kımız satan yerler bakımından çok mekana sahip değildir. Kımız Orta Asya ülkelerinde sıklıkla tüketildiği için Orta Asya’da hemen hemen her ticari alanda satılmaktadır. Ancak ülkemizde Kımız tüketimi çok olmadığı için bu alanda yatırımlar da azdır. Çok fazla kısrak bulunmadığı ve kısrak sütünün değerlendirilmediği ülkemizde Bazı özel ticari mekanlarda kısrak sütüne ulaşmak mümkündür. Kısrak sütünü bazı illerimizde bulunan at çiftliklerinden elde edebilirsiniz.

Kımız içeceğini ise geniş ve büyük organizasyonlarla kurula Özbek, Kazak, Kırgız mutfaklarını içerisinde barındıran Türkmen sofralarında ve yöresel pazarlarda bulabilirsiniz. Çok fazla olmamakla birlikte Kımız satan yerler internet üzerinden de bulunabilir. İnternetten bireysel olarak da satış yapmakta olan bir kaç üretici ve satıcı bulunmaktadır.