Sinek Kuşu Nedir? Nerede Yaşar? Türleri Ve Özellikleri Nelerdir?
Sinek Kuşu Özellikleri: Sinekkuşu dünya üzerinde en çok merak edilen ve en ilginç kuş türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Boyutları, çıkardıkları sesler ve kanat çırpışları ile çok ilgi çeken bu kuşlar benzersiz hayvanlardır. Peki sinekkuşlarını farklı yapan nedir? Sinekkuşlarının eşsiz özellikleri ne olarak karşımıza çıkmaktadır?
Fiziksel Özellikleri:
-Kolibri adı ile de bilinen sinekkuşları sinekkuşgil familyasına mensup bir türdür. Bu kuşların en ilgi çekiçi özellikleri bir saniye içerisinde çok fazla sayıda kanat çırparak adeta bir helikopter gibi havada asılı kalmalarıdır. Bazı türleri saniyede 16-17 kanat çırpabilirken, saniyede 80 kanat çırpışına şahit olunan türler de mevcuttur.
-En fazla rastlanılan ortalama sinekkuşları 3 gram civarında bir ağırlığa ve 10-13 cm uzunluğa sahiptir.
-Dünyada bugüne kadar tespit edilmiş en küçük olanı 1.8 gram ağırlığındadır. Bu kuş ise Karayip Adaları’nda yaşamını sürdürmektedir.
-Kuş türleri içerisinde en göz alıcı tüylere sahip olan türdür. Erkek olan bireylerin tüyleri daha renkli ve parlak bir görünüme sahiptir. Dişi bireyler daha az parlak olan tüylere sahiptirler.
-İnce ve uzun boyutta bir gaga yapısına sahiptirler. Uzun gagaları sayesinde beslenme işlemini çiçeklere gagalarını sokmak vasıtasıyla hallederler.
-Vücutlarının yere bakan kısımları genellikle açık beyaz ya da beyaz tonlarındadır.
– Bu türün bütün bireylerinde var olan renk yeşil rengidir.
Habitatları:
-Sinekkuşları Kuzey Amerika’da Alaska’da, Kanada’da ve Güney Amerika’nın güney kısımlarında yaşar.
-Kuzeyde yaşayan sinekkuşu türleri daha az iken Güney Amerika’da daha geniş çeşitlilik ihtiva eden türler bulunur.
-Kuzeyde yaşayan türleri genellikle soğuk havalarda göç ederek ılıman bölgelere giderler. Daha tropik iklimin hakim olduğu Güney Amerika tropiklerinde yıl süresince aynı bölgelerde yaşamaya devam ederler.
Genel Yaşam Şekilleri:
-Bu tür diğer kuşlara nazaran daha özgün davranışlar sergilemektedir. Uçma şekilleri havada sabit kalarak gerçekleşebildiği için diğer kuşlardan ayrılır.
-Çok hızlı yönlerini ve hareket tarzlarını değiştirebilirler. Bu da metabolizmalarının çok hızlı olduğunu gösterir. Bazı durumlarda başlarını aşağı eğerek uçtukları gözlemlenmiştir.
-Boyutları ile kıyaslandığında bu kuşların saldırma ihtimali düşük görünse de, çoğu zaman insanlara dahi saldırgan bir tutum içerisinde oldukları gözlemlenmiştir.
Sinekkuşu Nezaman Çiftleşir? Nasıl Ürer?
Sinekkuşu boyutları çok küçük, ağırlıkları çok hafif ve metabolizmaları da buna bağlı olarak çok hızlıdır. Bu da hızlı hareket etmelerine ve anında yer değiştirmelerine olanak sağlar. Hızlı bir metabolizmaya sahip olduklarından dolayı beslenme alışkanlıkları bazı noktalarda diğer kuşlardan ayrılmaktadır.
Üreme:
-Bir sinekkuşu için yaşam ömrü ortalama 3 ila 5 sene arasında, kuşun yaşadığı habitatın besleyiciliği ve tehlikesi gibi etmenlere bağlı olarak değişmektedir.
-Sinekkuşlarının çiftleşebilmesi için en az 1 yaşında olmaları gerekmektedir. 1 yaşına gelmiş olan birey çiftini bularak yeni yavru üretebilecek potansiyeldedir.
-Dişi bireyler bir üreme döneminde üç kuluçkalık yavru üretebilme potansiyeline sahiptir. Her sene iki adet üreme dönemi mevcuttur. Bu da toplamda altı adet yumurta üretilebileceği anlamına gelmektedir.
– Erkek bireyin spermi ile dişi bireyin yumurtasının mayoz bölünme sonrası birleşmesi sonucunda cenin oluşur ve gelişen yavru kabuklu yumurtanın içerisinde anne tarafından dışarı bırakılır.
-Kuluçka döneminde anne yumurtayı sürekli olarak vücut sıcaklığında tutarak yavrunun sağlıklı gelişmesini sağlar.
-Ilıman bahar aylarının ilk haftasında sinekkuşları yuva hazırlar ve çiftleşirler. Erkek bireyler dişiden önce ortamı keşfetmek için araştırmaya çıkar. Bu süreç içerisinde beslenmeleri ve yavrunun güvenliği için en uygun bölgeyi seçerek dişisini de yuvaya taşır.
– Dişi sinekkuşları yuvaya taşındıktan sonra erkek bireyler çiftleşme öncesi dişilerin ilgisini çekmek amacıyla belirli hareketler sergiler. Havada 2 metreye yakın bir yükseklikte dönerek zikzaklar çizen erkek sinekkuşları daha sonra kendilerini yere bırakır ve aynı ritüeli tekrarlar. Bu çiftleşmenin habercisi bir harekettir.
-Erkek sinekkuşları dişilerin ilgisini çekmek amacıyla bazen güzel sesler çıkarır ve tüylerini de kabartır.
-Dişileri etkileyebilmek adına erkek sinekkuşu normalde çırptığından daha hızlı bir şekilde kanat çırparak tüylerini hareket ettirir.
-Çiftleşmede dişiyi cezbeden erkeğin hareketlerinin yanında besin bolluğudur da. Dişi kuş iyi beslenebileceği ve üreyebileceği güvenli bir alandaki erkek ile çiftleşmeyi tercih eder.
Amerika’daki Sinek kuşu Türleri
Sinekkuşlar şahsına münhasır varlıklar olduğu için diğer kuş türleri gibi dünya üzerinde yaygın olarak görülmemektedir. Batı yarımküre olarak adlandırabileceğimiz Amerika’nın kuzey ve güney bölgelerinde yaşarlar.
Dünya üzerinde 300’den fazla sinekkuşu türü olduğu tahmin ediliyor. 20 ile 24 adet türün Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada sınırları içerisinde kuzeyde yaşadığı bilinmektedir.
Ilıman bölgelerde besin bolluğu nedeniyle daha fazla sayıda tür bulunmaktadır. Tropik ortamlar sinekkuşları için vazgeçilmezdir. Ama bu soğuk iklime ayak uyduramadıkları anlamına gelmez.
Gelin beraber Amerika’da yaşayan sinekkuşlarının farklı türlerini inceleyelim.
Yakut Boğazlı Sinek kuşları:
-Bilimsel adı Archilochus Colubris’dir.
-Amerika Birleşik Devletleri’nin doğu ve orta kısımlarında yaşamaktadır. Kanada’nın daha güney kesimlerinde yer alırlar.
-Amerika sınırlarında yer alan en yaygın görülen sinekkuşlarından bir tanesidir. Doğu yönünde çokça bulunur.
-Erkek bireylerin boğazlarında zıt beyaz bir yaka yer alır. Üzerinde kırmızı renkte gorgete benzeye boğaz altı kısımları vardır.
-Dişileri erkeklere nazaran daha sade bir görüntüye sahiptir. Dişilerde farklı renklere sahip yanardönere yeşil kısımlar ve altlarda beyaz kısımlar görülür.
-Doğada görüldüğü gibi şehirlerde bahçelerde ve parlarda nektar aramak amacıyla gezerler.
Geniş Kuyruklu Sinek kuşları:
– Bilimsel adı Selasphorus Platycercus’dur.
-Kuzey Amerika’da A.B.D’nin güneybatı kısımlarında dağlarda ve görece daha güneylerde de yer alabilirler.
-Dışarıdan bakıldığından öncelikle geniş kuyrukları göze çarpmaktadır. Kuyrukları daha yakından incelendiği zaman yakut renkleri ve boğazlarında ise kırmızı tonlar hakimdir.
-Bu türün diğer sinekkuşu türlerinden öne çıkan en belirgin özelliği uçuşu sırasında kanatlarından belirgin bir ses çıkarmasıdır. Normalde sinekkuşları daha az ses çıkarır fakat bu türün erkek bireyleri çok belirgin yüksek bir ses çıkarmaktadır.
– Göç yolları üzerinde nektarca bol besinli ekinlerin olduğu alanları ve çayırları gezerek verimli alanlar ararlar.
Kızıl Sinek Kuşları:
– Bilimsel adı Selasphorus Rufus’dur.
– Kanada’da daha fazla yer almaktadır. Alaska kıyılarında da görülmektedir.
– Erkek olan bireyleri yanardöner turuncu ve kırmızı tonlu boğaz rengine sahiptir.
-Dişiler daha sade olmakla birlikte yeşil renkli üst kısıma sahiptir. Beyaz göğüse sahiptirler. Dişilerin karınlarının etrafında kızıl şeritler yer alır.
-Zor karasal iklimlerde yaşama kabiliyetine sahiptirler. Saldırganlık oranları yüksektir.
Tropiklerde Yaşayan Sinekkuşu Türleri
Sinekkuşu doğası gereği iyi ve kaliteli besinler ile beslenmek ister. Bu tür besin bolluğunun olduğu alanlar ise Kuzey Amerika’dan çok güneydeki tropik alanlarda olmaktadır. Bu nedenle tahmin edilen 300 adet türün yüzde 90’ından fazlası güneydeki tropik ortmanlarda bol besinlerin olduğu alanlarda yaşamlarını sürdürmektedir.
Bu başlık altında daha çok ılıman iklimde yaşamayı tercih etmiş olan türleri ele alacağız.
Allen’in Sinek kuşları:
– Bilimsel adı Selasphorus Sasin’dir.
-Amerika’nın daha güney kesimlerinde yer alan Güney Oregon, Kaliforniya ve Los Angeles gibi yerlerde kıyılar boyunca yaşşarlar.
-Palos Verdes isimli yarımadada ılıman iklimden dolayı bütün seneyi geçirirler.
-Turuncu tüyleri vardır. Bu nedenle insanlar kızı sinekkuşları ile karıştırma eğilimine sahiptir.
-Fakat bu kuşları sırtları incelenirse sırt kısımlarında ve baş kısmında belirgin yeşil renklerin olduğu anlaşılacaktır.
-Dişileri kızıl türle aynı özellikleri gösterme eğilimindedir.
– Daha az yaygındırlar. Geniş ve açık olan ormanlarda yaşarlar.
Costas’ın Sinek kuşları:
– Bilimsel adı Calypte Costae’dir.
-Amerika’da Nevada’da yer almakla birlikte güney Kaliforniya ve Arizona gibi ılıman eyaletlerde yıl boyu ikamet etmektedirler.
-Erkeklerin boğazlarının kenar kısımlarında keskin görünümlü ve parlak mor-pembe renkli boyunlukvari izler yer alır.
-Dişilerin tüy renkleri daha az yanardönerdir. Yeşil kısımlar ve beyaz alt kısımlar bu türün dişilerinde de ortak bir görüntüdür.
-Bu türün bireyleri kurak ve sıcak çöl ikmlim tiplerinde yaşarlar. Kentlere ve banliyölere uğramazlar. ,
Menekşe Taçlı Sinek kuşları:
– Bilimsel adı, Amazilia Violiceps’tir.
-Amerika’da en güney ve sıcak iklimlerde yaşamaktadırlar. Alt kesimleri beyaz renktedir. Boğazları sade beyazdır ve daha üst kısımları yeşil-gri tonlarındadır. Mavi-mor tonlu taçlara sahiptirler.
-Dişiler ile erkekler arasında benzerlik had safhadadır. Dişilerin renkleri daha az parlak görünür.
-Bu sinekkuşu türü için suyun bol olduğu alanlar çok önemlidir. Kanyonlarda ve en bol su kaynaklarının olduğu alanlarda sığ kesimlerde yer alırlar. Çınar ağaçlarında yaşamayı seçerler.
Diğer Önemli Sinekkuşu Türleri
Sinekkuşu türlerinden şimdiye kadar soğuk ve sıcak iklimlerde olanları ele aldık. Bu başlık altında ise diğer türler kadar önemli olan ve daha fazla gözlenme sayısına sahip olan türleri ele alacağız.
Mavi Boğazlı Sinek kuşları:
-Bilimsel adı Lampornis Clemenciae’dir.
-Arizona ve Teksas eyaletlerinde yaz dönemlerinde yaşarlar. Sayıları çok arttığı zamanlar yaz aylarında kuzeye doğru göç etme eğilimindedirler.
-Bazı bölgelerde yaşadıkları alanlar mevsime göre değişmektedir.
-Erkeklerde çok rahat bir şekilde belli olan mavi ve parlak renkli bir boğaz bulunur. Kaş çizgileri beyaz renktedir. Boğazlarının sınırları gri-yeşil ve gri tonlarında kendini belli etmektedir.
-Dişiler de erkeklere benzese de mavi boğazları yoktur. Erkek ve dişide de kuyruklarda genişçe beyaz renkler belirir.
– Diğer sinekkuşlarına nazaran daha büyük boyutlarda oldukları için türler içerisinde rahatlıkla ayırt edilebilme özelliğine sahiptirler.
-Dağlardaki kanyonlarda, su kaynaklarının yakınlarında ve nektar türlerinin çeşitli olduğu alanlarda yer alırlar.
Calliope Sinek kuşları:
-Bilimsel adı Stellula Calliope’dir.
– Kanada’da Britanya Kolombiyası’nın güneyinde ve Kuzey Nevada kısımlarında bunun yanısıra Utah ve Kaliforniya eyaletlerinin güneylerinde yer alırlar. Yazları doğu kısımlardan daha batılara doğru göç etmeleri ile ünlüdürler.
-3 küsür inç uzunluğunda olan bu sinekkuşları, Kuzey Amerikada daha fazla sayıda yer alır ve insanlar tarafından en beğenilen türlerden birisidir.
-Erkek bireyler yan kısımlarında uzun pembe çizgilere sahiptir. Boyun ve göğüse doğru olan boyunluk alanları macenta rengindedir.
-Dişilerde göğüs renkleri erkeklerinkindeki gibi olmamakla beraber parlak yeşil tonlarında üst kısımlara ve alt taraflarda beyaz kısımlara sahiptirler. Alt taraflarda beyaz renklerin yanı sıra kırmızımsı lekeler de yer alır.
– Dağlarda yer alan çayırlarda yeralırlar. Erkekleri diğer türlerdeki sinekkuşlarından daha az agresif tutum içerisindedir. Buna rağmen yuvalarını ve ailesini savunmada dirençlidirler.
Lucifer Sinek kuşları:
– Bilimsel adı Calothorax Lucifer’dir.
– Teksas, Arizona ve Yeni Meksika’da yaşarlar.
-Kuzey Amerika’da nadiren gözlenen fakat göz alıcı bir sinekkuşu türüdür.
-Erkekler mor tonlarda boğaza, yeşil tonlarda baş ve yan kısımlara sahiptir. Çatal şekilli kuyrukları vardır.
-Dişiler yeşil üstlere ve gri tonlu kulak kısımlarına sahiptir.
-Daha çok çöl alanlarında ve dağlardaki kanyonlarda yaşarlar.
Sinek kuşu Nasıl Beslenir Ve Neden Göç Eder?
Sinekkuşu küçük bir vücut boyutuna sahip olduğu için fiziksel olarak dayanıklıdır. Bununla beraber sağlam ve hızlı bir vücut metabolizmasına sahiptirler. Bu nedenle beslenme alışkanlıkları diğer kuşlara göre farklılık gösterir.
Sinekkuşlarının neyle beslendiği çok merak edilen ve yıllar boyunca araştırmacılar tarafından araştırılan bir konu olmuştur. Peki sinekkuşları neyle beslenir? Yaşamlarını nasıl devam ettirir?
Beslenme:
-Sinekkuşları uzun ve ince gagaları sayesinde çiçeklerin ve diğer bitkilerin özütlerini kolaylıkla emebilir. Bu nedenle genellikle bitki nektarları ile beslenmeyi tercih ederler.
-Sinekuşları bitki özlerinin yanında etçil olarak da beslenen canlılardır. Böcekler, örümcekler ve sinekleri afiyetle yemekten geri kalmazlar. Vücutlarının bitki özüne ihtiyacı kadar proteine de gereksinimi vardır.
-Meyvelerle de beslenen sinekkuşları bu besinlerin katı kısımlarından çok sıvı olan sulu kısımları ile beslenirler.
-Tohum ve tahıl türü yiyecekler ile beslenmeyi tercih etmeyen sinekkuşları hızlı metabolizmalarını ayakta tutabilecek ürünleri tercih ederler.
Sinek kuşları tropik alanlarda bir yıl boyunca aynı alanda yaşamalarına rağmen çoğu zaman göç etmek zorunda kalmıştır. Bu da yıllar boyunca bilimadamlarının merak ettiği ve araştırdığı bir konu olmuştur. Peki sinekkuşları neden ve nerelere göç eder?
Göç:
– Sinekkuşları yıl içerisinde bazı zamanlar 3000 km’ye varan bir mesafeyi katetmektedirler. Bu göç işlemini bir yılda birden fazla kez gerçekleştirmeleri de ilgi çekicidir.
-Orta Amerika ve Meksika gibi ılıman alanlarda kış aylarında yaşarlarken, bahara doğru daha kuzey alanlara üreme amaçlı göç etmektedirler.
-Bir sinekkuşu göç etmeye başlamadan önce vücut ağırlığının neredeyse 1/3 azaltmaktadır. Bu da daha hızlı hareket etmelerini ve varacakları alana daha hızlı varmalarınısağlar.
-Seçtikleri göç yolunda yalnız uçmayı tercih ederler.
-Erkek sinekkuşları dişilerden önce yola çıkara bol nektar kaynaklarının bulunduğu alanları keşfetmeye çalışır. Göç boyunca alça uçarak yiyecek kaynaklarını bulmaya çalışırlar.
-Bilim adamları yaptıkları araştırmalar sonucunda bir erkeğin bir gün içerisinde 20 den fazla mil uçabileceğini söylemiştir.
En İlginç Sinekkuşu Özellikleri
Sinekkuşu diğer bütün kuşlardan bir çok özelliği ile ayrıldığı için ilginç özelliklere sahiptirler. Bu başlık altında bu türün en ilginç yanlarını sizlerle paylaşacağız.
1- Hiçbir kuş sinekkuşları gibi uçma özelliğine erişemez. Sinekkuşları geri yönde ve baş aşağı olarak da uçabilir. Havada asılı kalma özellikleri ise istedikleri yerdeki yiyeceklere ulaşmalarını sağlar.
2- Sinekkuşları inanılmaz derecede çevik ve hızlıdırlar. Vücut boyutlarından dolayı fiziksel olarak çok dayanıklıdırlar. Baz gözlemlerde 45 mil/saat hıza kadar ulaştıkları görülmüştür.
3-Sinekkuşlarının kanatlarının dışında kalan vücut kısımları da çok fazla hareket etme kabiliyetine sahiptir. Sinekkuşlarının kalpleri dinlenme sırasında bir dakika içerisinde 255 kere çarpar. Uçma sırasında bu sayı 1200’e kadar çıkabilmektedir.
4-Sinekkuşlarının kanat çırpışları normal uçuş sırasında 80 çırpış/saniye iken dalış sırasında 200 çırpış/saniye civarındadır.
5-Sinekkuşlarının uykusu çok farklıdır. Derin uyuma yerine vücut metabolizmasının en aza indirildiği ve vücut ısısının düşürüldüğü bir dinlenme uykusunu tercih ederler.
6-Sinekkuşları antisosyal canlılardır. Yiyecekleri elde etmek için diğer türler ile rekabet içerisinde olabilirler. Çiftleşme döneminde diğer erkekler ile kovalamaca gerçekleştirirler. Çiftleşmek adına diğer erkek sinekkuşlarını sivri gaga darbeleri ile öldürdükleri görülmüştür.
7- Sinekkuşu beyni vücut ağırlığının yaklaşık yüzde 4.5’i civarındadır. Bu oran diğer kuşlardaki beyin boyutlarına göre daha fazladır. En büyük beyinli kuşlar sinekkuşlarıdır diyebiliriz.
8-Sinekkuşları beyinlerinin gelişmiş olması nedeniyle göç ettikleri yerlerdeki çiçekleri ve alanları hatırlayabilirler. Bu türün insanları bile tanıdığı gözlemlenmiştir.