Sümsük Kuşu Nedir? Nerede Yaşar? Özellikleri Nelerdir?

Bilimsel ismi Morus Bassanus olan sümsük kuşları sümsük kuşugiller (Sulidae) ailesine üye ve Suliformes takımında bulunmaktadır. Sümsük kuşu özellikleri arasında en önemli olan bir deniz kuşu türü olmasıdır.

Sümsük Kuşunun Fiziksel Özellikleri:

• Yeni doğan yavru sümsük kuşları ilk senelerde koyu renklere sahiptir. Fakat yaş almaya başladıktan sonra renkleri beyaza dönmektedir. Bu renk kanat uçlarına doğru siyah rengini almaya başlar.
• Olgunlaşmış olan sümsük kuşları 90 cm ve 100 cm arasında bir boya sahiptir. Kanatlarını açtıklarında 170-180 cm bir genişlik ihtiva ederler.
• Sümsük kuşlarının gözleri mavi renklidir. Gözlerinin etrafında siyah renkli derileri vardır. Üreme evresine girdiklerinde boyun bölgelerinde sarı renkler oluşur.
• Bu kuşların dış burun delikleri mevcut değildir.
• Bu canlıların burun delikleri ağız içerisinde yer almaktadır.
• Sümsük kuşlarının yüzünde ve göğsünde hava ile dolu keseler yer alır. Bu keseler deniz kuşlarının dış fiziksel darbelerden korunmasını sağlar. Örneğin; suya dalarak balık avlarlarken suyla temas etmelerinden dolayı çarpma kuvvetinin etkisi bu keseler sayesinde absorbe edilir. Bu keseli yapılar bir otomobilin hava yastıklarına benzetilebilir.
• Bu kuşlar denizlerde yeralan balıkları avladıkları için gelişmiş bir göz yapısına sahiptir. Neredeyse yüz derecelik bir açı ile görmeleri mümkün olabilmektedir. Bu da yaşamlarını tehdit eden bir unsur olduğunda kaçmalarına ya da avlanırken avlarını tespit etmlerine yarar.
• Avlanmak için suya dalan sümsük kuşları su ile temas ettikleri anda yaklaşık olarak saatte 100 km hız ile hareket etmektedirler. Yüksekten suya dalma mesafesi ile yaklaşık olarak 30 metre civarındadır. Bu özellikleri onların daha iyi avlanabilmesini sağlamaktadır.
• Sümsük kuşunun özellikleri arasında en garibi de kuyruklarıdır. Kuyrukları uzun ve üçgen şeklindedir. Kuyruklarında yeralan tüyler farklı görüntülere sahiptir. Dış kuyruk tüyleri içeride orta kısımda yer alan tüylere nazaran daha uzundur.
• İnce yapılı bacaklara ve araları perdeli ayaklara sahiptirler. Ayaklarında dört adet parmak yer alır. Bazı sümsük kuşu türlerinin ayak perdelerinin renkleri parlaktır.
• Gagaları diğer kuşlara göre daha uzun bir yapıya sahiptir. Sivri uçlu bir gaga yapısına sahiptirler.

Üreme Açısından Sümsük Kuşunun Özellikleri

Üreme açısından sümsük kuşunun özellikleri incelendiğinde bu nadide türün koloni biçiminde ürediği gözlemlenmiştir. Sümsük kuşunun üreme şekli diğer hayvan ve kuş türlerine göre farklı aşamalar ve özellikler gösterir. Bu açıdan bakıldığında bu türün kendine has üreme özellikleri olduğu söylenebilir. Erkek sümsük kuşunun çiftleşme döneminde gerçekleştirdiği hareketler aşağıdaki adımları içerir.

• Erginliğe erişmiş olgun erkek sümsük kuşu üremek için kolonilerin bulunduğu alanda keşif yapar. Bu süreçte verimli bir döl üreterek neslini devam ettirebilmek için en uygun eşi seçmeye çalışır. Sümsük kuşunun özellikli gözleri bu adımda devreye girer. Sümsük kuşu gözüne kestirdiği dişileriçin dalışa geçmeye başlar.
• Dalışa geçen sümsük kuşu dişilerin bulunduğu alanda farklı bir erkek varsa onunla savaşarak onu kovabilir. Bu nedenle bu kuşların üreme dönemlerinde saldırgan bir tutum sergiledikleri söylenebilir.
• İniş gerçekleştiren sümsük kuşu dişileri özel bir ses çıkararak çağırır. Bu özelliği nedeniyle karabataklara da benzetilmektedirler.
• Dişi kuşlarda buna benzer bir eş arayışı ile uygun erkeği bulur. Koloni içerisinde eşleşen sümsük kuşları önce birbirlerinin temizliklerini gerçekleştirir. Ardından gün içerisinde birden fazla kez çiftleşerek verimli döl arayışına girerler.
• Sümsük kuşlarının genellikle iki adet yumurtası olur. Yumurtaları rengi soluk mavi renktedir. Bazı durumlarda beyaz, yeşil ya da pembe renkler de gözlenir.
• Dişi kuşu yaklaşık olarak 42 ile 55 gün arasında kuluçka süreci geçirmektedir. Bu türün bireylerinde kuluçkaya sadece dişi yatmaz. Erkek de dişi gibi kuluçkaya yatmaktadır.
• Sümsük kuşlarının kuluçkası boyunca ayaklarında bazı değişimler gerçekleşir. Bu değişimlerden birisi de perdelerin arasında yer alan damarlara fazladan kan pompalanmasıdır. Bu şekilde yavrunun yer aldığı yumurta sıcak tutulmuş olur.
• Eğer kuluçka sırasında yumurtalar zarar görürse dişi yeni bir yumurta çıkarır. Böylece birey sayısı korunmuş olur.
• Sümsük kuşunun özellikleri arasında doğum sonrasında tüysüz olarak doğması vardır. Yeni doğan yavrular kısa bir zaman sonra beyaz tüyler ile bezenmeye başlarlar.
• Yavrular daha iki ya da üç haftalık iken dişi ve erkek sümsük kuşu yuvayı terkederek avlanmaya çıkarlar. Bu sırada yavru kuşlar yuvada yalnız bırakılır.

Avlanma Bakımından Sümsük Kuşunun Özellikleri

Sümsük kuşu özellikleri arasında en belirgin ve keskin olarak ortaya çıkan özelliklerden birisi de avlanma tarzıdır. Bu hayvanların avlanması bazı aşamalardan oluşur ve özel vücutları sayesinde tam bir balık avcısı oldukları söylenebilir. Gelin bu hayvanların nasıl avlandığını adım adım analiz edelim.

• Sümsük kuşları deniz kuşları arasıdadır. Bu nedenle çoğunlukla balıkla beslenirler. Bu hayvanların besin olmadığı zamanlarda başka canlılar ile de beslendiği kayıtlara geçmiştir.
• Avlanma stilleri şahin ve kartallara benzerken daha zarif ve ince hareketler sergileyebilmektedirler.
• Bu canlılar avlanma olayını dalış yaparak gerçekleştirirler. Aerodinamik özelliklere sahip vücut ve kanat yapıları sayesinde havada rahatça süzülebilirler.
• Avlanma öncesi çok geniş bir açı ile görebilen gözleri aracılığıyla avlarının yerini tespit eder ve yaklaşık 30 metrelik bir yüksekliğe kadar olan bir yükseklikten dalış gerçekeştirirler. Bu yükseklik en fazla bu kadar gözlemlenmiştir.
• Dalış gerçekleştiren sümsük kuşunun su yüzeyine çarpması ile balığı ağzına atması arasında saliseler kadar fark vardır.
• Sümsük kuşlarının suya teması sırasında hızları yaklaşık olarak 100 km/saat olabilmektedir. Bu da suya çok kısa bir süre temas ettiklerini kanıtlar.
• Suya temas ettikleri anda kanatları ya da göğüsleri zarar görmesin diye özel keseler ile bezelidirler.
• Avları genellikle yağlı balıklar olmaktadır. Hızlı hareket eden bir canlı oldukları için yağlı balıkları daha çok tüketirler.
• Gagalarının kenarları sivri ve keskindir. Alt gagaları üste kıyasla daha geniş yapıdadır. Derinliği sayesinde avladığı balıkları ağzında taşır.
• Bu canlıların üreme döneminde beslenme alışkanlıkları değişebilmektedir. Çünkü yeni doğan yavruların beslenmesi önemli bir yer tutar. Bu nedenle yavruların beslenmesine öncelik verirler.
• Küçük yavrular yumurtadan çıktıkları andan itibaren balıkla beslenirler. Av bolluğuna göre yavruların gelişim gösterdiği gözlemlenmiştir. Bazı durumlarda daha güçlü olan yavru güçsüz olan kardeşini öldürebilmektedir. Bu da hayatta kalmak adına bir adaptasyon olarak görülebilir.
• Beslenme bakımından sümsük kuşlarının özellikleri çok çeşitli bir besin yelpazesi olmasa da avlanma açısında önemli bir yer kaplar. Bu nedenle bu canlılara balıkçı sümsük kuşları da denebilir.

Yaşam Alanı Açısından Sümsük Kuşunun Özellikleri Ve Önemli Türleri

Sümsük kuşunun özellikleri yaşam alanı ve dağılım açısından farklıdır. Bu nedenle birçok canlıdan farklı özelliklere sahiptir. İşte sümsük kuşlarının yaygın olarak yaşadığı coğrafya, iklim ve kıtalar:

Bu canlıların yoğun olarak bulunduğu noktalar tropikal ve subtropikal alanlardır. Tropikal alanlar bilindiği üzere ekvator bölgesini içerir. Bu nedenle yılda iki kez bu bölgelere güneş ışınları iki kez dik açı ile gelmektedir. Bu da bu canlıların daha çok sıcak alanlarda yaşadığını göstermektedir.

Buna ek olarak subtropikal kuşaklar da hemen tropikal kuşağın alt ve üst kısımlarında yeralır. Bu alanlar da sıcak alanlardır.

Genellikle kıyılarda ya da kıyılara yakın yerlerde yaşamayı tercih ederler. Bu nedenle kıyıcıl kuşlar olarak da adlandırılmaktadırlar.

Soğuk ve fırtınalı alanlarda rüzgar ile farklı iklimlere savrulabilir ve uzun süre uçabilirler. Bu durum bilim adamları tarafından yakından gözlenmiştir.

Morus Capensis:

• Bu türün bireyleri uzun boya ve bacaklara sahiptir.
• Enselerinde altın renginde bir iz ile tanınabilirler.
• Gagaları mavi renktedir.
• Ortalama 2.5 kg ağırlığındadırlar.
• Afrika kıtasında yaşamaktadırlar.

Morus Serrator:

• Kafalarının büyük bir kısmı sarı renktedir ve böyle ayırtedilirler.
• Gözlerinin etrafı mavi renktedir.
• Gagası mavi-gri renge sahiptir.
• Yeni Zelanda,Victoria ve Tazmanya kıyılarında yaşarlar.

Papasula Abbotti:

• Sümsükkuşugiller ailesinde bir türe sahip olan tek cinstir. Başka bir alt cinsi yoktur.
• Hint Okyanusu’nda yaşarlar.
• Boyları 80 cm ve ağırlıkları 1.5 kg civarındadır.
• Bembeyaz kafa ve gerdanlığa sahiptirler.
• Gagalarının ucu siyah renktedir. Dişilerde pembemsi renkler de gözlenir.

Mavi Ayaklı Sümsük Kuşu:

• Sümsük kuşunun özellikleri incelendiği takdirde en ilginç olan tür de bu türdür.
• Ayakları mavi renktedir.
• 81 cm boyunda ve 1.5 kg ağırlığında olmaktadırlar.
• Dişiler erkeklere nazaran daha büyüktür.
• Pasifik Okyanusu, Kaliforniya, Galapagos Adaları ve Peru’nun kıyı kesimlerinde dağılım gösterirler.

Diğer Önemli Türlere Ait Sümsük Kuşunun Özellikleri

Sümsükkuşugiller ailesinin en tanınan üyelerinden sonra gelen bu türler ise diğerlerine nazaran dünyada daha az yayılım gösterebilmektedir. Yalnız Peru Sümsük Kuşu özellikle 19. yy’da atılım yaparak popülasyon sayısını yaygın bir hale getirebilmiştir. İşte önemli yere sahip diğer sümsük kuşu türleri, özellikleri ve yaşam alanları.

Peru Sümsük Kuşu:

• Perusümsük kuşunun özellikleri arasında en belirgin olanı kanatlarının altındanki kahverengi renklerdir. Bu renkler diğer sümsük kuşu türlerinde gözlenmemiştir.
• Güney Amerika’da Peru’nun kıyı bölgelerinde yaşamaları ile ünlüdürler.
• 1900’lü yıllarının ortalarında bu kuş türünün sayısı 3 milyo adeti aşmıştır.
• Çok hızlı üreyen bu türün birey sayısı 1980’li yıllarda 10’da birine düşse de daha sonra tekrardan artarak 200 000 civarına gelmiştir.

Maskeli Sümsük Kuşu:

• Maskeli sümsük kuşunun bilimsel adı Sula dactylatra olarak tanımlanmıştır.
• Bu kuşların gözlerinin arka hizasından itibaren gagalarını içine alan bir çember çizildiği varsayılırsa bu çizilen bölge simsiyah renktedir.
• Gagaları siyah olan kısımdan dışa doğru sarı bir çıkıntı olarak çıkmaktadır. Gagalarının aşağı eğikliği diğer sümsük kuşlarına nazaran daha eğimlidir.
• Turuncu renkli gözlere sahiptirler.
• Kanatları uçlara doğru siyah renge bürünür.
• Boyları 75 cm ile 90 cm arasında değişmektedir.
• Ağırlıkları 1.2 kg ile 2.4 kg arasında değişir.
• Kanatları sivri uçlu yapıya sahiptir.
• Erkek ve dişi maskeli sümsük kuşu birbirine benzer. Dişilerde de maskeye benzer çemberimsi bir siyah alan mevcuttur. Fakat dişilerde gaga yeşil tonlu bir renge sahiptir.

Sümsük kuşu özellikleri ele alındığında yırtıcı bir kuş olduğu görülmemekle birlikte bu canlıların kıyı alanlarında yaşadığı ve iyi birer avcı oldukları söylenebilir. Bu özellikleri onları kıyıların hakimi kuş yapmaktadır.